MUKADDİME

Önce azamet-i rabbanîyesi önünde bütün kâinatın hamdi kü­çük kalan Allah Teâlâ'ya sonsuz hamd ve senalar ederim!

Başta beşerin efendisi olmak üzere bütün peygamberlere salât ve selâm eder ve dinî ilimleri ihya etmek gayesiyle bir kitap yaz­mak için coşmuş bulunan azmimin bana müsbet neticeler ka­zandırmasını Allah Teâlâ'dan niyaz ve tazarrû ederim.

Ey inkarcılar zümresi arasında aşırı bir şekilde ayıplayan! Ey inkârcı gafillerin arasında en şiddetli saldıran müfrit! Senin gururunu ve büyüklüğünü yerle bir etmek için muâraza ve mücade­leye hazırlanmış bulunuyorum.

Apaçık olan hakkı görmeyip, bâtıla yardım etmen, cehaleti gü­ze! görmen, halkın merasiminden'.yüzçeviren, kalbin ıslahı ve nef­sinin tezkiyesi için Allah'ın kendisine yüklediği kulluk şerefine nâil olmak gayesinde bulunan; ilmin gerektirdiği tarzda, şekilcilik ten vazgeçip hakikî amele yönelen, boşuna sarfedilen ha­yatının zararlarından bir kısmını telâfi etmek isteyen kimselere haksız yere saldırman, konuşmayı boynuma borç yaptı. Senin ni­faktaki şirretliğin benim dilimi çözdü!

Buna rağmen, geçmişteki kusurlarımı affettirecek kadar sâlim bir eser yazıp yazamayacağımdan endişe duymaktayım.

Hz. Peygamberin haklarında şöyle buyurduğu kimselerin sapkınlığından uzaklaşmak için yazıyorum:

Kıyamette insanların azap yönünden en şiddetlisi o âlimdir ki, bildiği ilminden Allah onu faydalandırmamışlar.

Yemin ederim ki, inkâr ve gururda gösterdiğin inatçılık ancak hu işin zirvesini düşünmekten aciz, sonucun feci ve korkunç




oluşundan habersiz, tehlikenin büyüklüğünü idrâk etmemek, dünyanın her an akıp giderek yerine ahiretin geldiğini görmemek; ecelin her an yakında oluşunu, seferin çok uzun ve korkunç olduğunu, elindeki azığın ise çok az olduğunu, buna karşılık teh­like çeşitlerinin bir hayli kabarık olduğunu, yolun tıkalı olduğunu görmemekten ileri geliyor. Allah rızası için istenmeyen ilmin ve o ilimle yapılan amelin hakikî âlimler tarafından hoş karşılan­madığını; delil ve arkadaş olmadan; uzun ahiret yolunun çok yorucu olacağını bilmeyen cemaatları yakalayan bu hastalık, her kötülüğün geliş kaynağıdır. Kılavuzu olmayan insan, çok büyük zorluklarla karşılaşır!

Bu yolun kılavuzları ise, peygamberlerin varisleri olan ve ilmi ile amel eden âlimlerdir. Bu âlimler ise, yeryüzünde hemen he­men hiç kalmamıştır! Ancak ortalığı âlim kisvesine bürünmüş birçok insan kaplamıştır. Bunların çoğu da, şeytana mağlûp olup tuğyana, gaflete ve bâtıla dalmıştır.

Onların herbiri geçici dünya malını toplamakla meşguldür. Onun içindir ki Allah'ın iyi dediğini kötü, kötü dediğini iyi görür­ler. Neredeyse din ilimleri ortadan kalkacak duruma gelmiştir. Yeryüzünden âdeta hidâyet alâmetleri silinmiştir. İçinde yaşadığımız şu dönemde halka sadece kadılarca bilinmesi gereken cidal ilmi verilmeye çalışılmaktadır. Mücadele edenlerin hasımlarını susturmak ,için kullandıkları cedel ilmi veya halkın tesir altına alınması için va'z kürsülerinde vaizlerin kullandıkları kafiye ilimleri sadece ilim sayılmaktadır. Çünkü bu ilimlerden başkasıyla halkın malını haram yoldan almanın imkânı yoktur! Dünyalık kazandıran başka bir ilim mecut değildir. Kur'an-n Kerîm'de rüşd, hidâyet, nur, ziya, ilim, hikmet ve fıkıh diye ad­landırılan ve selef-i saîihînin ahiret yolunda kılavuz olarak kul­landıkları ilme gelince, o ilim günümüzde halkın arasından çeki­lip gitmiş, âdeta bir daha hatırlanmamak üzere zihinlerden si­linmiştir. Ahiret yolunda yürümeyi kolaylaştıran bu ilimlerin unutulması, dinde açılan en büyük yara ve uçurumdur. Onun için bu kitabı yazmayı bir zaruret olarak görmekteyim.

Elinizdeki bu kitabı, dinî ilimlerin ihyası, geçmiş imamların yolunun gösterilmesi, peygamberlerin ve onlara tâbi olanların fay­dalı buldukları ve fayda gördükleri ilimlerin mahiyetini izah et­mek için kaleme alıyorum.


Elinizdeki bu kitabı dört temel (rubVçeyrek) üzerine bina ettim:

I. İbâdât
II. Âdât
III. Mühlikât
IV. Münciyât

Kitabın başına İlim bölümünü koydum; zira ilim insan için en önemli meseledir. Allah Teâlâ'mn, Hz. Peygamberin (s.a) li­sanıyla herkesten istediği ilmi izah etmek için İlim bölümünü ki­tabın başına aldım!

Hz. Peygamber (s.a) şöyle buyurur:


İlim öğrenmek (kadın-erkek) her müglümana farzdır.2

İlim bölümünü kitabın başına almamın sebeplerinden biri de, insana fayda temin eden ilimle, zarar veren ilmi ayırdetmek iste-memdir; zira Hz. Peygamber (s.a) şöyle buyurmaktadır:
Fayda vermeyen ilimden Allah'a sığınırız.3

Devrimde yaşayanların doğruluktan ayrıldıklarını, hayalî şeylerin arkasından koştuklarını, hakikatın özüyle meşgul ol­mayıp, herşeyin kabuğu ile uğraştıklarım ispat etmek de, bu bö­lümü başa almamın nedenlerinden biridir.

İbâdât (İbâdetler) kısmı (1. cilt) on bölümden ibarettir
1. Kitab'ul-îlim
2. İnanç Esasları
3. Temizliğin Sırları
4. Namazın Sırları
5. Zekâtın Sırları
6. Orucun Sırları
7. Haccm Sırları
8. Kur'ân Okumanın Adabı
9. Zikirler ve Dualar
10. Virdlerin Tertibi

Âdât (Âdetler) kısmı (2. cilt) on bölümden ibarettir
1. Yemek Adabı
2. Nikâh Adabı
3. Çalışma Hükümleri
4. Helâller ve Haramlar
5. Sohbet ve Muaşeret Adabı
6. Uzlet
7. Yolculuk Adabı
8. Semâ Adabı
9. İyiliği Emretmek, Kötülükten Sakındırmak
10. Geçim Adabı ve Nübüvvet Ahlâkı

Mühlikat (Helâk Edici Hususlar) kısmı da (3. cilt) on bölümden ibarettir.
1. Kalbin Acaib Hâlleri
2. Nefsi Terbiye Etmenin Yolları
3. Mideye ve Cinsî Münasebete Düşkünlüğün Mahzurları
4. Dilin Âfetleri
5. Hased, Kin ve Gazabın Âfetleri
6. Dünyanın Kötülüğü
7. Mala Düşkünlüğün ye Cimriliğin Kötülüğü
8. Dünyevî Mertebelere Düşkünlüğün ve Riyakârlığın Kötülüğü
9. Kibir ve Ucb'un (Kendini Beğenmişliğin) Kötülüğü
10. Gururun Kötülüğü

Münciyât (Helakten Kurtarıcı Hususlar) kısmı da (4.cilt) on bö­lümden ibarettir.
1. Tevbe
2. Sabır ve Şükür
3. Korku ve Ümid
4. Fakr ve Zühd
5. Tevhid ve Tevekkül
6. Muhabbet, Şevk, Ünsiyet ve Rıza
7. Niyet, Sıdk ve İhlâs
8. Murakabe ve Muhasebe
9. Tefekkür
10. Ölümü Hatırlamak

İbâdetler bölümünde ilmi ile amel eden âlimlerin; muhtaç olduğu mânâ ve sırların hikmetlerini, sünnetin inceliklerini ve ib­âdetin gizli mânâlarını anlatacağım; zirâ, bu anlatacağım incelik­leri bilmeyen âlim, ahiret âlimi olamaz! Zikredeceğim hususların çoğu fıkıh ilminde ihmal edilen noktalardır.

Âdetler bölümünde halk arasında yürürlükte olan muamelele­rin sırlarını, derinliklerini, sünnetlerin inceliklerini, dindar bir insanın o muameleleri yaptığı zaman muhtaç olduğu gizli yolları açıklayacağız!

Mühlikât bölümünde Kur'ân1! Kerîm'de; silinmesi, nefsin ve kalbin kendisinden temizlenmesi emredilen kötü hâlleri teker te­ker beyan edeceğiz! Bu bölümde, her kötü ahlâkı açıklayacak, bun­ların lıerbirinin ayrı ayrı tarifini yapıp, hakikî mahiyetlerini belir­teceğiz.
Kötü ahlâkları doğuran sebepleri, o sebeplerin de sebeplerini, âfetlerini ve onların çirkinliğini gösteren alâmetleri, bu kötü ahl­âklardan kurtulmanın yollarını, ayet-i celîle, hadîs-i şerif ve selef-i ââllhinden gelen rivayetlerle açık Hr şekilde ortaya koyacağız.

Münciyât bölümünde ise; güzel ahlâkı, kulu Allah'a yaklaştırcı sıddîklarm, mukarriblerin rağbet edilen haslet ve sıfatlarından herbirini açık bir şekilde ortaya koj^acağız!
Her hasletin tarifini ve hakikatini, elde etmek için gereken ve­sileleri, neticesini, bilinmesine yardımcı olan alâmetleri, geçerli olmasına vesile olan faziletini şer'î ve aklî delillerle açık bir şekilde ortaya koyacağız.

Daha önce bazı müellifler bu hususları beyan eden bazı kitap­lar yazmışlar ise de, elinizdeki bu kitap, kendinden önceki kitap­lardan beş hususta ayrılmaktadır:
1. Onların muğlak bıraktığı her meseleye açıklık kazandırır, kısa olarak aldığı her meseleyi ise çok geniş bir şekilde izaha kavuşturur.
2. Onların dağınık olarak ele aldığı meseleleri bir tasnife tâbi tutarak tedkik eder.
3. Onların uzattığı bazı kısımları ise kısaltır, zabt u rabt altına alır.
4. Tekrar tekrar ele aldıklarını atar, delili olmayan iddiaları de­lile bağlar.
5. Hiçbir kitapta halline imkân bulunmayan, zihinlere anlaşılması zor gelen meseleleri tedkik edip açığa kavuşturur, anlaşılır hâle sokar.

Gerçi her âlim aynı şeyleri yapmaya çalışmıştır, fakat her sâ-likin kendisine hoş gelen meseleyi ele alması ve arkadaşlarının o meseleden habersiz olması; veya o meselelerden habersiz değil de kitaplarına o meseleyi yazmayı unutması veya unutmamış olsa bile, o meseleden perdeyi kaldırmak için başka engeller bulun­ması, ihtimâl dahilinde olan keyfiyetler arasındadır.

Zâhir ve bâtın ilimlerinin tümünü birden ihâta eden elinizdeki kitabın özellikleri işte bunlardır.

Beni, bu kitabı dört ana bölüme ayırmaya zorlayan başlıca iki sebep vardır:
1. Böyle bir tertip âdeta zarurîdir; zira âhiret âlemine yarayan ilim, muamele ve mükâşefe diye iki kısma ayrılır.

Mükâşefe ilmi derken demek istediğim şey, sadece bilinmesi gereken şeylerin bilinmesini temin eden ilimdir.

Muamele ilmi derken anlatmak istediğim şey, bilinmesiyle bir­likte, amel edilmesi için de aranan ilimdir.

Bu kitapta kasdolunan mânâ sadece muamele ilmi'dir. Kitaplara yazılması yasak olan mükâşefe ilmi ise, her ne kadar ta­liplerin aradığı gaye, sıddîklarm hedefi ise de; bu kitapta an­latılacak olan, o olmadığı için zikredilmemiştir.

Muamele ilmi, Mükâşefe ilmine giden ilimdir; mükâşefe il­mine muamele ilminden geçilir. Peygamberler (â.s) halka ancak yol gösterdiler, irşad ettiler; mükâşefe ilmînden ise sadece remiz yoluyla bahsettiler. Teşbihlerle anlatmaya çalıştılar, daima kısa icmaller yaptılar. Onun için, onların yolundan giden âlimler de aynen onları taklid ederek bu ilim hakkında fazla teferruata dal­mazlar, hatta mümkünse hiç bahsetmezler. Arasıra temsil ve teşbih getirerek bahsetmeye ise ruhsat vardır. (

Muamele ilmi, zâhir ve bâtın olarak ikiye ayrılır:

a. Zâhir ilminden maksat, azalarımızın hareketlerini bildiren ilimdir. Azaların hareketleri de ya ibadettir veya âdettir.

b. Bâtın ilimden maksat ise, kalplerin nasıl olması gerektiğini bildiren ilimdir. Hislerin perdesi mesabesinde olan kalplere, mele­kût âleminden gelenler de ya güzel ya da çirkindir.
Bu nedenle ilmin bâtın ve zâhir olarak ikiye ayrılması bir za­rurettir. Azalarla ilgili ilim de yukarıda ifade ettiğimiz gibi, ibâdât ve âdât olarak ikiye ayrılır.

Nefsin durumu, kalbin hâlleri ile ilgili ilimler de iyi ve kötü diye iki kısma ayrılır. Bunun tamamı birden dört bölüm olur ki, muamele ilmine çevrilen nazar bu dört bölümden başkasını gör­mez.

2. Bu kitabı bu tertip üzere meydana getirmemin ikinci sebebi ise şudur: Gördüm ki ilme talip olanların, Allah'tan korkmayan­ların iyice bildiği, böbürlenmeye vesile ettiği, birbirlerine duyduk­ları hasedden dolayı yaptıkları mücadelede yerlerini korumak ve itibarlarım devam ettirmek için hep fıkha rağbet etmektedirler. Bu ilim im dört bölümdür; İbâdât^ Muamelât.Münakehâi ve Ukubât.

'Sevgilinin kisvesine bürünen, onun rengiyle boyanan, onunla süslenen sevgilinin kendisidir' denilmiştir, Bu bakımdan ki­tabımın bir fıkıh kitabına benzemesinin büyük faydalar temin edeceğinden eminim; zira böylelikle kalpleri İslâm'a daha çok ısındıracağını ümit ediyorum. Nitekim bazı kimselerin kalbini tip ilmine ısındırmak isteyen bazı tabipler tabâbet üzerindeki bilgile­rini yıldız takvimine çevirmişler ve cetvellere ve rakamlara bölerek adını 'Sıhhat Takvimi' koymuşlardır. Halkın takvimleri okumak suretiyle tabâbet ilmini anlatan kitaplara yönelmeleri için bu kül­fete katlanmışlardır.

Beden sağlığına faydası dokunan tip ilmine böyle ince bir hile ile kalpleri çekmekten daha yararlı olanı, kalpleri ebedî hayatta faydalı olan ilme çekmektir. Ebedî hayatta faydalı olan ilmin seme­resi; kalpleri ve ruhları tedavi edip sağlamlaştırmak ve bu sayede ebedî hayata kavuşturmaktır. Zarurî olarak çok yakında ölüme mahkûm olan bedenlerin tedavisinde kullanılan tip ilmi nerede, ebedî hayatı düzenleyen dinî ilimler nerede?

Ortağı bulunmayan Allah Teâlâ'dan bizleri doğruya ulaştırmasını dileriz. Hiç kuşkusuz O, kulunun isteğini daha is­temeden bilir. O kerîm ve cömert olandır!



1) Taberânî, Mu'cenı'us-Sağir; Beyhakî, Şuah'ul-Iman, (Ebû Hüreyre'den)
2) İbn Mâce, (Câbir den)
3) ibn Mâce, (Enes'den). imam Ahmed, Beyhakî ve bazı muhaddisler bu hadisin zayıf olduğunu söylemişlerdir.

2 yorum

Re: MUKADDİME

bu hangi yayının kitabıdır

18.10.2012 - Zehirliok Ziyaretçisi

CVP:Re: MUKADDİME

Arslan yayınları.. ali arslan

19.10.2012 - bilgi